Stres czy nerwica? Jak je rozróżnić?

W dzisiejszych czasach ludzie są coraz bardziej zabiegani. Zarówno w pracy, jak i w domu towarzyszy im ciągły pośpiech i dążenie do perfekcji. Wszechobecna rywalizacja i wyścig szczurów nie wpływają pozytywnie na nasze emocje i zdrowie psychiczne. Mniejszy lub większy stres towarzyszy każdemu w codziennym życiu. Dla jednych jest on motywacją do efektywniejszego działania. Niektórzy jednak nie radzą sobie z nim, co powoduje stopniowe wyniszczanie organizmu od środka. Aby prawidłowo rozróżnić pojęcia stresu i nerwicy warto poznać ich znaczenie.

Stres – dobry czy zły?

W uproszczeniu stres możemy określić jako reakcję organizmu na różne sytuacje, które powodują konieczność szybkiej adaptacji do bieżących warunków. W zdecydowanej większości przypadków jest to stan odczuwany jako negatywny. Wiąże się z nim dyskomfort zarówno psychiczny jak i fizyczny. Takie niekomfortowe sytuacje powodują produkcję w naszym organizmie hormonów stresu – adrenaliny, noradrenaliny i kortyzolu. Ich zadaniem jest zmobilizowanie wszystkich układów do pokonania tych trudności. Wszystko jest w porządku dopóki ich działanie jest krótkotrwałe. Jeżeli jednak organizm pozostaje pod ich wpływem przez długi czas, wówczas pojawiają się problemy. Do objawów stresu możemy zaliczyć np. wzrost ciśnienia krwi spowodowany wysokim poziomem adrenaliny, który powoduje przyspieszone tętno czy ból w klatce piersiowej. To prosta droga do chorób układu krążenia. Innymi symptomami stresu mogą być: ból głowy, zawroty głowy, bóle mięśniowe, uczucie chronicznego zmęczenia. Niekiedy mogą się pojawić zmiany skórne lub nadmierne wypadanie włosów. Objawem charakterystycznym dla stresu jest ból brzucha. Wiąże się to ze zwiększoną produkcją kwasów trawiennych oraz wzrostem napięcia śluzówki. Prowadzi to do zaburzenia pracy układu trawiennego i wydalniczego (np. biegunki, zaparcia, zgaga), a takie problemy występując regularnie osłabiają cały organizm, który staje się podatny na infekcje. Stres powoduje także uciążliwe problemy na tle psychicznym. Należą do nich zaburzenia snu, tiki nerwowe. Osoby zestresowane bywają także nadmiernie agresywne. Długotrwały stres może powodować stany lekowe lub nerwicę.

Czym jest nerwica i skąd się bierze?

Zaburzenia nerwicowe maja podłoże lękowe i dają bardzo zróżnicowane symptomy. Przede wszystkim jest to doświadczany na różne sposoby lęk. Pacjenci chorzy na nerwicę często odczuwają niepokój, mają skłonności do zamartwiania się czy natręctw. Lęk dodatkowo nasilają objawy somatyczne, których występowanie z kolei potęguje lęk. Najczęściej na nerwice chorują kobiety w wieku 25 – 45 lat. Przyczyny tej podstępnej choroby mogą być różne. Często wywołuje ją wiele czynników jednocześnie. Jedną z najczęstszych z nich są sprzeczności i konflikty wewnętrzne czyli niezgodność pomiędzy potrzebami a obowiązkami lub dążeniami a faktycznymi możliwościami chorego, z którymi nie może sobie on poradzić. Takie problemy dotykają zwykle osoby z niską samooceną, lękliwe, nadmiernie dążące do perfekcji. Zaburzenia nerwicowe wywołuje także stres. Życie w biegu, wszechobecna presja czy silne traumatyczne przeżycie takie jak śmierć bliskiej osoby czy wypadek mogą uruchomić mechanizm choroby.

Nerwica daje objawy nie tylko na tle psychicznym, ale także fizycznym. Przeważnie są to napady lęku, niepokoju, niekiedy o dużym nasileniu. Te z kolei powodują zaburzenia koncentracji, snu, ciągłe uczucie napięcia czy zamartwianie się. Objawy somatyczne (fizyczne) to w dużej mierze bóle, np. brzucha, głowy, kręgosłupa. Ponadto wskazać można zaburzenia widzenia, kołatanie serca, drżenie lub drętwienie rąk/nóg, uderzenia gorąca lub zimne poty, zaburzenia równowagi. U mężczyzn nerwica może być przyczyną zaburzeń erekcji czy przedwczesnych wytrysków.

Stres i nerwica – czy to to samo?

Mimo, iż potocznie zdarza się te pojęcia traktować jako synonimy, są to dwa różne zagadnienia. Przede wszystkim stres sam w sobie nie jest jednostką chorobową a jedynie zjawiskiem, które może się przyczynić do powstania innych schorzeń. Długotrwały stres może prowadzić do nerwicy. Jest on jedną z częstszych i ważniejszych przyczyn tej choroby. Nerwica jest bowiem zaburzeniem psychicznym. Istotną różnicą pomiędzy stresem a nerwicą jest metoda walki z nimi. W celu zwalczenia stresu stosuje się głównie techniki relaksacyjne, dbanie o odpowiednią ilość snu, prawidłową dietę czy aktywność fizyczną. W leczeniu nerwicy stosuje się najczęściej psychoterapię, ale również leczenie farmakologiczne: środki uspokajające, leki obniżające napięcie, niekiedy środki antydepresyjne. Jej leczenie wymaga opieki specjalisty.

Nie należy więc mylić pojęć stresu i nerwicy. Nerwica może być skutkiem stresu, dlatego nie można bagatelizować żadnego z nich. Mimo, że zwalczenie stresu jest łatwiejsze niż leczenie nerwicy (niekiedy wystarczy wyeliminować czynnik, który go wywołuje, np. zmienić pracę), to nasilający się, nieprzerwany może doprowadzić do poważnych zaburzeń psychicznych. A wtedy objawy i leczenie będą dużo poważniejsze.