Pacjencie, bierzesz leki? Uważaj na słońce!

Promienie słoneczne, choć po części mają korzystny wpływ na zdrowie, to w niektórych przypadkach w połączeniu z lekami mogą powodować fotodermatozy– choroby skóry.

Warto wiedzieć, czy przyjmowane przez nas substancje są w połączeniu ze słońcem niekorzystne dla organizmu. Po przyjęciu niektórych leków, słońce może wywołać choroby skóry, których objawem może być zaczerwienienie, swędzenie, rumień i pęcherze. Zdarza się też tak, że reakcja nie występuje od razu i dopiero po pewnym czasie na skórze pojawiają się przebarwienia bądź duże, brązowe plamy. Reakcje fotouczulające mogą być skutkiem nie tylko przyjmowania leków, ale też stosowania preparatów roślinnych, czy kosmetyków.

Dlaczego leki powodują reakcje alergiczne?

To właśnie poprzez obecność substancji, które mogą prowadzić do zwiększenia wrażliwości skóry na promienie słoneczne. Mechanizm działania i reakcja różni się w zależności od obecnej w leku substancji.

Odczyny fototoksyczne

Pojawiają się pod wpływem przyjmowanych substancji, które zwiększają wrażliwość skóry na promienie UV. Nadwrażliwość jest czasowa i zazwyczaj ustępuje po zaprzestaniu stosowania leku. Zmiany pojawiają się tuż po opalaniu i dotyczą wyłącznie tej części skóry, która była eksponowana na słońce. Przypominają nasilone oparzenia słoneczne. Często jest to ostry rumień, także z pęcherzami.

Reakcje fotoalergiczne

Występują u niektórych osób stosujących preparaty o działaniu fotouczulającym. Zmiany pojawiają się po około 1 dniu od nasłonecznienia i rozprzestrzeniają się poza obręb miejsc, które były eksponowane na słońce. Mogą to być swędzące grudki wypełnione osoczem, które wycieka z krostek. Zmodyfikowane pod wpływem słońca cząsteczki leków łączą się z białkami skóry, tworząc alergeny uczulające, podobnie jak np. pyłki traw. Układ odpornościowy pamięta te alergeny i po każdym zażyciu leku i nawet krótkim pobycie na słońcu pojawi się ostry stan zapalny skóry, któremu towarzyszą obrzęk i pokrzywka.

Warto zapoznać się z listą substancji, które wchodzą w reakcje z promieniami słonecznymi.

Leki fotouczulające, które najczęściej wywołują negatywne reakcje skórne to:

• Niesteroidowe leki przeciwzapalne z ketoprofenem, ibuprofenem, naproksenem
• Leki hipolipemizujące z rosuwastatyną
• Leki antykoncepcyjne- zawierające estradiol
• Leki moczopędne- zawierające furosemid i hydrochlorotiazyd
• Leki przeciwtrądzikowe- zawierające tetracyklinę
• Leki przeciwdepresyjne- zawierające amitryptylinę
• Leki przeciwarytmiczne- zawierające amiodaron
• Leki przeciwpadaczkowe- zawierające fenytoinę
• Leki przeciwgrzybicze- zawierające itrakonazol
• Leki obniżające stężenie cholesterolu- fibraty
• Antybiotyki z doksycykliną
• Chemioterapeutyki
• Sulfonamidy
• Leki na nadciśnienie tętnicze z diltiazemem
• Leki przeciwłuszczycowe z psolarenami

Nie tylko leki powodują nadwrażliwość skóry na słońce. Rośliny i zioła powodujące fototoksyczne zapalenie skóry to:

• Dziurawiec
• Dziegcie
• Rumianek
• Nagietek
• Barszcz Sosnowskiego
• Arcydzięgiel

Fotodermatozy wywołują także spożywane w nadmiarze: koper, seler, marchew, karczoch, cykoria, sałata, a także oset, ruta, arnika, mniszek lekarski, nagietek oraz słonecznik. Reakcja powstaje po zjedzeniu albo bezpośrednim kontakcie z sokiem lub liśćmi rośliny. Uczulenie pojawia się nawet w niesłoneczne, pochmurne dni. Promienie słońca znacznie je nasilają. Na skórze występują wówczas czerwone plamy.

Ulgę przyniesie spłukanie skóry letnią wodą. Jeżeli po kilku godzinach objawy nie ustąpią, trzeba zgłosić się do lekarza.

Pacjencie, chroń skórę przed słońcem!

Aby uniknąć groźnych powikłań posłonecznych, osoby zagrożone fotodermatozami oraz te, które cierpią na trądzik różowaty nie powinny przebywać w ostrym słońcu. Obowiązkowe jest stosowanie kremów z wysokim filtrem (minimum SPF 30) na całe ciało. Krem taki powinien zawierać nie tylko filtr przeciw UVB, ale również filtr przeciw UVA.