Żywienie w cukrzycy.

Odżywianie jest niezwykle istotnym elementem w profilaktyce i leczeniu cukrzycy. Dieta warunkuje utrzymanie właściwego stężenia glukozy i tłuszczów we krwi i optymalne wartości ciśnienia tętniczego. Osoby ze zdiagnozowaną chorobą powinny skonsultować swój jadłospis z lekarzem, aby uniknąć niebezpiecznych skoków poziomu glukozy we krwi i zmniejszyć ryzyko powikłań.

Przyzwyczajenie do nowych nawyków żywieniowych wymaga od chorego dyscypliny i może zająć trochę czasu.

Do czasu odkrycia insuliny w 1921 r. dieta była właśnie jedynym sposobem leczenia cukrzycy. Warto więc na początku ustalić pacjentowi jadłospis i kolejno dobrać do niego leki. Dietetycy są zgodni, że zbilansowana dieta jest podstawą leczenia, a w przypadku wczesnego wykrycia może przez pewien czas zastąpić terapię farmakologiczną.

Ze względu na rodzaj cukrzycy każda dieta będzie wyglądać inaczej.

Pacjencie zwróć uwagę na całkowitą kaloryczność diety, rozkład posiłków w ciągu dnia i podstawowe źródła energii, które są najwłaściwsze dla wyrównania poziomu węglowodanów.

Rodzaj węglowodanów ma szczególne znaczenie. Należałoby znacznie ograniczyć lub nawet wyeliminować cukry proste: ciasta, słodkie bułki, czekoladę, cukierki, dżemy, miód. Podstawą jadłospisu powinny być węglowodany złożone: pieczywo pełnoziarniste, chleb graham, płatki owsiane, grube kasze (pęczak, gryczana, jęczmienna), ryż brązowy, makaron razowy. Pokarmy takie zawierają dużo błonnika pokarmowego i poprawiają pracę przewodu pokarmowego.

Warto zaznajomić się z pojęciem jakim jest indeks glikemiczny. Pozwala sklasyfikować żywność pod względem ich wpływu na poposiłkowe stężenie glukozy we krwi. Należy spożywać węglowodany o jak najniższym indeksie glikemicznym, bo te z wysokim gwałtownie zwiększają stężenie glukozy we krwi, a to przyczynia się do wyrzutu insuliny i nagłego zmniejszenia stężenia glukozy. Potęguje to uczucie głodu i niekontrolowane spożycie pożywienia. Produkty z wysokim indeksem glikemicznym to np. piwo, ziemniaki pieczone, frytki, chipsy, białe pieczywo, gotowana marchew. Produkty o niskim indeksie glikemicznym to np. warzywa zielone, pomidor, marchew surowa, cukinia, czosnek.

Ważnym krokiem będzie ograniczenie spożycia tłuszczów pochodzenia zwierzęcego, czyli nasyconych kwasów tłuszczowych. Zwiększają one stężenie cholesterolu całkowitego we krwi, a zwłaszcza frakcji „złego cholesterolu” LDL. Są to przykładowo masło, pełnotłuste mleko, śmietana, słonina, smalec, tłuste wędliny i sery. Dobrym źródłem białka będzie chude mięso i przetwory nabiałowe. Warto sięgnąć po rośliny strączkowe takie jak groch, soczewica, ciecierzyca i soja przynajmniej raz w tygodniu. Z mięs możemy wybrać indyka, kurczaka lub chude ryby. Jeśli chodzi o nabiał to można sięgnąć po jogurty naturalne, maślanki, kefiry, chudy twaróg.  

Czy można spożywać alkohol?

Osoba chora na cukrzycę nie powinna spożywać alkoholu, gdyż hamuje on wytwarzanie i wydzielanie glukozy przez wątrobę, co może doprowadzić do niedocukrzenia.

Jak przyrządzać potrawy?

Najlepszą metodą obróbki kulinarnej jest gotowanie, gotowanie na parze, duszenie, grillowanie, pieczenie bez dodatku tłuszczu. Nie zawsze trzeba rezygnować z ulubionych produktów, nauczmy się je zamieniać i komponować posiłki tak by smakowały dobrze, dzięki różnym przyprawom. Pamiętajmy, że warto wyznaczyć sobie jakiś posiłek w tygodniu, kiedy wyjątkowo zjemy coś co bardzo lubimy. Pomoże nam to przestrzegać restrykcji przez resztę czasu.

ZAPAMIĘTAJ!

Dieta cukrzycowa jest po prostu zdrowym sposobem odżywiania. Mogą ją stosować zarówno chorzy jak i zdrowi.

Jedz mało, a często- unikniesz ryzyka niedocukrzenia (od 3 do 5 posiłków w ciągu dnia).

Unikaj słodyczy i węglowodanów o wysokim indeksie glikemicznym i nasyconych kwasów tłuszczowych.

Utrzymuj prawidłową masę ciała, aby uniknąć nadwagi i otyłości- nie przekraczaj dziennego zapotrzebowania kalorycznego.

Urozmaicaj swoje posiłki, dbaj o ilość, ale i jakość- zwracaj uwagę na zawartość witamin, składników mineralnych, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, błonnika.