Udar cieplny. Objawy, leczenie, profilaktyka
Kiedy nadejdzie fala upałów warto wiedzieć, z czym wiąże się zbyt długie przebywanie na słońcu w nieodpowiednich warunkach.
Udar cieplny jest reakcją organizmu na przegrzanie, która występuje, gdy ciało nie może odprowadzić zgromadzonego w nadmiarze ciepła.
Wiadomo, że gdy temperatura wewnątrz ciała przekracza 41 stopni Celsjusza następują zmiany w komórkach i tkankach-rozpoczyna się proces denaturacji białek i uszkodzenia błon komórkowych.
Kto jest najbardziej narażony na udar cieplny?
Są to dzieci, bo to właśnie u nich nie rozwinęły się dostatecznie mechanizmy termoregulacji. Są to również starsi z dolegliwościami układu krążenia lub zażywający preparaty antyhistaminowe, czy neuroleptyki.
Istnieje również postać udaru cieplnego, który pojawia się wskutek fizycznego wysiłku, wykonywanego w wysokiej temperaturze. Występuje ona szczególnie u osób młodych- intensywnie ćwiczących.
Kiedy spotykamy się z udarem cieplnym?
Szczególnie w gorącym klimacie, w upalne i parne dni, podczas dużego nasłonecznienia (zwłaszcza z nieosłoniętą głową), podczas pracy w gorącym i wilgotnym powietrzu bez przewiewu, w czasie prac polowych w warunkach mocnego nasłonecznienia (żniwa) i w szczególności podczas dłuższych spacerów i plażowania w upalne dni.
Wystąpieniu udaru słonecznego sprzyjać będzie nieodpowiednie, nieprzewiewne ubranie i brak dobrego nawodnienia!
Jakie są objawy udaru cieplnego? W łagodniejszych przypadkach skóra jest zaczerwieniona, w cięższych przypadkach skóra jest blada.
Symptomem są obfite poty, nudności, osłabienie. Pojawia się także niepewny, chwiejny chód, niewyraźna mowa oraz mroczki przed oczami. Dodatkowo występuje gorączka, bardzo silne bóle i zawroty głowy, dreszcze, przyspieszone tętno. Objawy te mogą wykazywać różny stopień nasilenia w zależności od nasłonecznienia.
Co robić, gdy podejrzewamy udar cieplny?
Po wezwaniu lekarza:
- pacjenta odprowadzamy/przenosimy do chłodnego, zacienionego miejsca z dobrym przepływem powietrza

- rozluźniamy i rozpinamy ubrania, zapewniając dostęp chłodnego powietrza
- stosujemy chłodne okłady na głowę i klatkę piersiową
- przytomnym pacjentom podajemy duże ilości chłodnych płynów do picia. Ważne, aby były to małe porcje np. chłodnej wody z niewielką ilością soli.
W razie zatrzymania oddechu przeprowadzamy resuscytację krążeniowo-oddechową.
Ważne, aby do ochładzania nie stosować bardzo zimnej wody, bo wywołuje ona dreszcze, a one zwiększają produkcję ciepła przez organizm. Zanurzenie w zimnej wodzie doprowadza do obkurczenia naczyń podskórnych, co zaburza odbieranie ciepła zatrzymanego w organizmie przez skórę i pozbywanie się go.
Zapobiegajmy udarowi cieplnemu poprzez odpowiednie nakrycie głowy, dostarczanie odpowiedniej ilości chłodnych płynów, wentylację pomieszczeń i noszenie lekkiej, przewiewnej odzieży.


Jestem studentką V roku farmacji na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie. W obecnym czasie zajmuję się pisaniem pracy magisterskiej w katedrze Farmakologii z Farmakodynamiką. Interesuję się zdrowym odżywianiem, szczególnie pod kątem diety bazującej na roślinach. Uwielbiam zwierzęta, podróże i aktywny tryb życia. W wolnych chwilach zgłębiam tajniki medytacji mindfulness, praktyki jogi i wiedzy na temat kultur azjatyckich.