Alzheimer (demencja starcza) – jak zrozumieć naszych bliskich?

Demencja starcza jest zbiorem objawów o charakterze psychicznym, które nie pozwalają pacjentowi na normalne funkcjonowanie. Nie mamy tutaj na myśli wyłącznie problemów z pamięcią, ale też zaburzenia mowy czy liczenia. Charakterystyczne symptomy będą pogłębiać się wraz z postępowaniem choroby. Dotyczy ona wielu osób po 65 roku życia, czyli nierzadko naszych rodziców czy dziadków. Jak zauważyć i zrozumieć, że dzieje się coś niepokojącego?

Demencja starcza jest schorzeniem, które upośledza pracę mózgu. Wywołuje zaburzenia natury poznawczej, emocjonalnej, problemy z pamięcią, orientacją, liczeniem oraz mówieniem. Osoba dotknięta demencją starczą nie jest w stanie odpowiednio ocenić sytuacji, w której się znajduje. Występują problemy z rozumieniem i myśleniem przyczynowo- skutkowym.

Pierwszy etap choroby

Pierwsza faza choroby jest związana przede wszystkim z zaburzeniami pamięci. Osoba chora nie jest w stanie przypomnieć sobie imion najbliższych, zapomina o umówionych wizytach, ma zaburzenia mowy. Wypowiada zdania, które nie zawsze mają dla nas sens (pacjent zapominania znaczenia słów). Warto zwrócić uwagę na to, że chory zaczyna unikać kontaktu z innymi osobami i ma zmienne nastroje. Nie występuje problem z koordynacją ruchową.

Drugi etap choroby

Druga faza polega na tym, że zaburzenia pamięci coraz bardziej się nasilają. Pacjent nie pamięta co robił poprzedniego dnia. Opowiada natomiast o wydarzeniach z przeszłości, ale nie jest w stanie umiejscowić ich na linii czasu. Osoba chora nie kończy również wypowiadanych zdań, a jej słownictwo jest ubogie. Pacjenta zaczynają przerażać głośne dźwięki i staje się on gwałtowny i nieprzewidywalny. Pojawiają się też pierwsze problemy z koordynacją ruchów- zaburzenia równowagi i przykurcze mięśni. Występuje też brak apetytu. Pacjent wymaga stałej opieki.

Trzeci etap choroby

Jest to najcięższa faza demencji starczej i rodziny często decydują się oddać pacjenta do domu opieki. Występuje całkowity brak koordynacji ruchowej chorego, nie może on sam usiąść czy zjeść. Nie rozpoznaje też najbliższych i nie jest w stanie wypowiedzieć konkretnej informacji. Zaburzenia na tle poznawczym doprowadzają do paranoi i urojeń.

Czynniki predysponujące do rozwoju Alzheimera:

• -starszy wiek (po 65 roku życia)
• -płeć żeńska
• -cukrzyca
• -predyspozycje rodzinne
• -traumatyczne wydarzenia z przeszłości
• -narażenie na długi i nasilony stres

Jak postępować, gdy podejrzewamy chorobę Alzheimera u bliskich?

Pacjent powinien zostać zbadany przez lekarza neurologa i psychiatrę. Występują specjalne kryteria diagnostyczne i testy (między innymi tzw. test zegara i krótka skala oceny stanu psychicznego – MMSE). Na ich podstawie specjalista jest w stanie postawić diagnozę. W przypadku podejrzenia choroby Alzheimera wykonywane są też badania obrazowe: rezonans magnetyczny mózgu i tomografia komputerowa. Służą one do wykluczenia innych potencjalnych przyczyn otępienia, jak np. guz mózgu, zmiany niedokrwienne czy też pourazowe. Jeśli zostanie zdiagnozowana choroba Alzheimera, pacjent wymaga włączenia właściwego postępowania.

Leczenie

Na dzień dzisiejszy nie ma niestety leków, które mogłyby cofnąć powstałe już w mózgu zmiany i nie są one w stanie zapobiec dalszemu rozwojowi choroby. Leki mogą je jedynie trochę spowolnić. Stosuje się zatem leki przeciwdepresyjne, bo depresja jest częstym objawem towarzyszącym chorobie Alzheimera. Wykorzystuje się leki neuroleptyczne, aby opanować zaburzenia zachowania np. agresję, pobudzenie i bezsenność. Dodatkowo stosuje się też inhibitory esterazy acetylocholinowej, które mają za zadanie korzystnie wpływać na pamięć i zachowanie, nie hamują one jednak postępu choroby. Lekami wspomagającymi są nicergolina, lecytyna, witamina E i wyciągi z miłorzębu japońskiego.

Opieka

Opieka nad pacjentem cierpiącym na otępienie starcze nie jest prostym zadaniem. Wymaga od osoby zajmującej się chorym wielkiej cierpliwości i zrozumienia. Nie wolno denerwować się na pacjenta w jego obecności i pokazywać negatywnych emocji, bo można spowodować, że pacjent “zamknie się w sobie” i nie będzie można liczyć na współpracę z jego strony. Opiekunowie muszą być ludźmi wyrozumiałymi i empatycznymi. Jeśli widzimy, że sami nie dajemy rady to warto rozważyć zatrudnienie pielęgniarki lub też przekazanie chorego do domu opieki, gdzie pacjent będzie miał zapewnioną profesjonalną pomoc cały czas.